Read in English

Piper Comanche Fly-in, Maastricht 9 tot 12 september 2011                           
Blijvend enthousiasme voor de beste Piper ooit

Tekst Gerrit Brand 
Fotografie Suhaila Sahmarani

‘Aeroplane, not plane,’ corrigeert Peter Greenyer ons onmiddellijk, als we met hem over de beautiful planes beginnen, die op het platform voor Air Service Limburg op de luchthaven van Maastricht gestald staan. ‘And an aeroplane is a ‘she’,’ benadrukt hij, ‘net zoals een auto.’ Greenyer is een van de deelnemers aan de Fly-in die het weekend van 9 tot 12 september in Maastricht werd georganiseerd. Het betreft de Fly-in van de Europese ‘tribe’ van de International Comanche Society (ICS), georganiseerd door oud-KLM gezagvoerder, Kees de Hoogh. 


Greenyer zit als Engelsman vol met anekdotes. Om nog even verder te gaan met zijn stelling dat een vliegtuig vrouwelijk is, volgens hem is het doodsimpel. ‘Ze is je grote liefde, je doet jarenlang alles voor haar, ze schudt je helemaal leeg, neemt je al je geld af, om vervolgens door te gaan naar een andere minnaar die ze dan weer helemaal uitkleedt.’ Ja zo zit dat.
En toch kunnen de leden van de Comanche Society hun kisten niet aan de kant zetten. Een ding wordt duidelijk als je met ze praat. Ze zijn allemaal helemaal gek van hun Comanche. 

‘Piper heeft zijn vliegtuigen altijd namen gegeven die iets met indianen te maken hebben,’zegt Kees de Hoogh. Onze club is daarom ingedeeld in ‘tribes’. Wij zijn de Europese stam en houden zo’n drie keer per jaar een Fly-in. We zijn heel Europa al doorgeweest. Op een van de Fly-ins, vorig jaar, bracht Trix, Maastricht, haar hometown, onder de aandacht, dat hield in, dat ik de organisatie voor mijn rekening moest nemen. We hebben alle medewerking gekregen van Maastricht Aachen Airport en in het bijzonder van Air Service Limburg.’ (Mag wel even gezegd worden, want – voor wie het nog niet weet - ASL is weer helemaal back in business). 

De stemming is uitgelaten tijdens de fotosessie die we bij de vliegtuigen houden. Er staan een twintigtal kisten uit verschillende landen, waaronder als vreemde eenden in de bijt een Lancair van het Zweedse ICS-lid, Christer Wretlind en een Beech Bonanza van de Duitser Wolfgang Fehlhaber. Maar we zouden het over de Piper Comanche hebben. We zien een- en tweemotorige kisten, die in het bezit zijn van Nederlanders, Duitsers, Engelsen, Fransen en Italianen. De mannen zijn allemaal met hun echtgenotes/partners naar Maastricht komen vliegen. Het programma van deze Fly-in is dan ook overweldigend, uitgebreid en interessant. Aankomst op vrijdag de 9e september, waarbij ’s middags meteen al een bezoek aan Eurocontrol in Maastricht (naast de deur bij ASL) op het programma staat. Zaterdag een bezoek aan het Eben Emael-fort in België en aan het ondergrondse gangenstelsel van de Cannerberg, met als verrassing een door Chateau Neercanne verzorgde ondergrondse lunch en uiteraard een vrije middag  in Maastricht. Zondags onder andere een lunch op een boot op de Maas en ’s avonds het grote gala-diner in Château Neercanne.

Even wat Piper Comanche historie. De Piper Comanche is grofweg als PA-24 en als PA-30 gebouwd, dat wil zeggen als eenmotorige en als tweemotorige vier en zes zitters. De rompen zijn in feite gelijk. De Comanches zijn uitgerust met Lycoming-motoren met verschillende vermogens. Zo zijn er eenmotorigen met 180, 250, 260 en zelfs met 400 pk evenals een uitvoering met turbo gebouwd. De Twin Comanches hebben twee 160 pk of 200 pk motoren, 
sommige in turbo-uitvoering. Bijzonder is ook de Twin Comanche met counter rotating motoren (de PA-39). 

De 180 en sommige 250 pk uitvoeringen hebben carburateurs, de anderen brandstofinspuiting. Wie het allemaal precies wil weten moet er de boeken maar eens op naslaan. 

De leden van ICS zijn niet voor niets allemaal verliefd op hun kisten. Want de Comanche heeft heel wat te bieden. Uit gesprekken met de leden over hun machines komt steevast naar voren dat de ruime cabine enorm aanspreekt, verder de bouwkwaliteit van de vliegtuigen. 

De Comanche stamt nog uit het pre-moderne tijdperk, om het zo maar eens te zeggen, dus nog uit de tijd dat kosten noch moeite (maar vooral kosten) werden gespaard om een goed vliegtuig te bouwen, of zoals een van de leden het uitdrukte: ‘Vergeleken met de Comanche zijn de Arrows en Archers die je overal ziet rondvliegen maar koekblikken.
 De kwaliteit van de constructie en van de vormgeving van de Comanche was gewoon veel beter.’ Dat blijkt ook wel uit het feit dat de Comanche nog steeds op grote schaal luchtwaardig is. Metaalmoeheid, corrosie of andere zaken die aan de levensduur van de vliegtuigen een eind kunnen maken komen vrijwel niet voor. ‘Als je je vliegtuig goed onderhoudt kun je er eeuwig in blijven vliegen.’

De Piper Comanche werd gebouwd van 1956 tot 1972, toen de orkaan Agnes een einde maakte aan de fabriek aan de Susquehanna rivier. Door overstroming werd de hele fabriek, inclusief de apparatuur en machinerie om de Comanches te maken, verwoest. Omdat Piper toen al bezig was in een andere fabriek in Vero Beach, Florida, met het bouwen van Seneca’s en Arrows, besloot men de productie van de Comanche stop te zetten. Al met al werden er zo’n 6000 Comanches gebouwd, waarvan de helft nog steeds rondvliegt. Kijk maar eens op internet, de prijzen van de Comanches variëren tussen de 50 en 100.000 euro, bedragen waarvoor je een zeer compleet en uitermate robuust vliegtuig in de hangar hebt staan, een goed platform om uit te rusten met moderne avionica. Volgens de leden van de club biedt de Comanche de ‘best performance per mile’ voor een twin. En de single engined Commance doet het zelfs nog beter dan de twin. De twin verbruikt ongeveer 65 liter per uur, vliegt met een snelheid van 160 knopen, op 10.000 voet hoogte (indien gewenst). De single verbruikt tussen de 46 en 60 liter per uur, afhankelijk van de uitvoering en vliegt 155 knopen. Endurance tot 8,5 uur. Reken maar uit hoever je dan kunt komen. Er zijn allerlei verhalen over lange afstandsvluchten met de Comanche, over mensen die de Atlantische Oceaan overvlogen, zoals de fameuze piloot Max Conrad die in 1959 met een Comanche 250 non-stop van Casablanca in Marokko naar Los Angeles vloog (12340 km); extra brandstoftanks ingebouwd natuurlijk. Het toestel was zwaar overladen en kon maar net loskomen bij de start. Voor wie daar ooit in de buurt komt, het toestel van Conrad staat nu in het museum op Kansas Airport. 

Men schat dat er in Europa zo’n 70 Comanches rondvliegen. In Nederland helaas maar 3, in Zweden 2. De overigen vliegen voornamelijk in Duitsland, Engeland en Frankrijk. Het zijn inderdaad prachtige kisten, die door hun eigenaren goed onderhouden worden. De foto’s spreken wat dat betreft boekdelen.






Organisator Kees de Hoogh (70) is oud-gezagvoerder bij de KLM. Tegenwoordig exploiteert hij met zijn vrouw Trix een aantal vakantiewoningen in Zuid-Frankrijk, vlakbij Toulouse. Hij heeft het daar fantastisch voor elkaar want beschikt voor zijn PA 24 260B over een eigen start/landingsbaan. Wie nu de neiging heeft onmiddellijk zijn kist te pakken om naar hem toe te vliegen, zal toch nog enig geduld moeten uitoefenen. Kees is ermee bezig maar er tot nu toe nog niet in geslaagd de Franse autoriteiten zover te krijgen dat hij zijn landingsbaan ook voor derden ter beschikking mag stellen. Overigens, ter info, binnen 20 NM liggen 4 officiële vliegvelden. Meer informatie: www.bouteille.nl